بهمن فرسی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14

بیوگرافی

بهمن فُرسی (زادهٔ ۱۳۱۲، تبریز) نویسنده، نمایش‌نامه‌نویس و بازیگر ایرانی است. فرسی در تبریز به دنیا آمد و یک سال قبل از پیروزی انقلاب، در سال ۱۳۵۶ به لندن رفت به کارهای هنری مختلفی مانند، نمایشنامه‌نویسی و بازیگری تآتر، فیلم‌سازی، شعر و نقاشی و مجسمه‌سازی علاوه بر داستان‌نویسی پرداخت. در لندن نشر خاک را دایر کرد و آثارش را در نشر خاک منتشر کرد. او از پیشگامان و نواندیشان نمایشنامه‌نویسی و ادبیات نوین ایران است.
 
 
زندگی
 
فُرسی به سال ۱۳۱۲ در تبریز به دنیا آمده‌است. او پس از رها کردن تحصیل و تجربهٔ مشاغل مختلف به استخدام دولت درآمد. فرسی داستان‌نویسی را در کنار نمایشنامه و نقد در همان دوران جوانی آغاز کرد و به آن‌ها پرداخت. نخستین کتاب او «نبیره‌های بابا آدم» نام دارد که مجموعه‌ای از نثر آهنگین است پیش از انقلاب مجموعه داستانی با نام «زیر دندان سگ» و یک رمان به نام «شب یک، شب دو» به قلم او به انتشار رسیده بود.
فرسی بعد از این کتاب باز به نمایشنامه نویسی و کارگردانی باز می‌گردد و آثاری را در این زمینه خلق می‌کند تا سال ۱۳۵۳، که رمان معروف او یعنی «شب یک، شب دو» منتشر می‌شود. او اولین مجموعه داستان خود را در سال ۱۳۳۹ به چاپ رساند اما قبل از آن در نشریات مختلفی قلم‌فرسایی کرد که از آن جمله‌اند: «ایران آباد»، «نگین»، «آشنا»، «چلنگر»، «اندیشه و هنر» و در روزنامه‌هایی مثل: «آژنگ» و «کیهان» داستان‌هایی از او منتشر شد.
بهمن فرسی از همشاگردی‌های دکتر جمشید لایق از هنرمندان تئاتر، تلویزیون و سینما بود که با تئاتر سعدی همکاری می‌کرد و پیشنهاد تشکیل یک گروه تئاتری با علی نصیریان، فریدون فرخزاد، مهدی فتحی و چند تن دیگر را داد که خود فرسی مسئول انجمن هنری و این گروه کوچک تا پایان دورهٔ دبیرستان بود وی حتی تجربهٔ بازیگری در فیلم «پستچی» داریوش مهرجویی در کنار بازیگرانی مانند: عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، ژاله سام، احمدرضا احمدی، و… دارد بهمن فرسی نمایش‌های «چوب زیر بغل»، «صدای شکستن»، «بهار و عروسک»، «گلدان» و «آرامسایشگاه» را در تهران روی صحنه برد. او در سال ۱۳۶۲ نمایش «گلدونه خانم» اسماعیل خلج را کارگردانی کرد. به گفتهٔ محمدعلی کشاورز در گروه هنر ملی گروه تئاتری به نام «مروارید» تشکیل شد که شاهین سرکیسیان رئیس آن بود و بهمن فرسی، علی نصیریان، عباس جوانمرد، اسماعیل شنگله و خجسته کیا در آن عضو بودند.
بهمن فرسی در آغاز دههٔ چهل کتاب‌های خود مانند «گلدان»، «با هو»، «چوب زیر بغل»، و «زیر دندان سگ» را منتشر کرد. مجموعه داستان «زیر دندان سگ» در سال ۱۳۳۹ خورشیدی به کوشش شمیم بهار انتشار یافت و در بر گیرندهٔ داستان‌هایی مانند «استخوان سوخته‌ها»، «إین عزب» و «در سوگ بستری که چیده شد» از اولین نشانه‌هایی است که آشکار می‌سازد فرسی نویسنده‌ای تواناست. همچنین وی در یک مجموعهٔ باارزش که شامل برخوانی شاهنامه فردوسی است به اجرای نقالی و نقش گویی می‌پردازد که با موسیقی فرنوش بهزاد، به یک مجموعه بی‌نظیر تبدیل شده که کمک وافری مثل همیشه به فرهنگ و اصالت شعر و موسیقی ایرانی داشته.
 
 
آثار
 
بازی (نمایش نامه)
 
گلدان، ناشر نامه‌های سیاه، تهران، ۱۳۴۰/ چاپ دوم، ناشر کتاب نمونه، تهران ۱۳۴۸
چوب زیر بغل، ناشر نامه‌های سیاه، تهران، ۱۳۴۱
پله‌های یک نردبان، ضمیمهٔ کتاب ماه شمارهٔ دو، ناشر: روزنامهٔ کیهان، تهران ۱۳۴۸
صدای شکستن، (دویست نسخه آپار برای نشر نامه‌های سیاه)، ناشر: مجلهٔ اندیشه و هنر، شماره ۱، کتاب ۷، تهران ۱۳۴۸
بهار و عروسک، (دویست نسخه آپار برای نشر نامه‌های سیاه)، ناشر: مجلهٔ اندیشه و هنر، شماره ۷، دوره ۵، تهران ۱۳۴۴
دو ضرب در دو مساوی بی‌نهایت (ضمیمهٔ کتاب صدای شکستن)
سبز در سبز بازی بدون حرف، (ضمیمهٔ کتاب بهار و عروسک) تهران ۱۳۴۴
موش، نشر نامه‌های سیاه، تهران ۱۳۴۲
آرامسایشگاه، ناشر مرکز نشر سپهر، تهران ۲۵۳۶
سقوط آزاد، (هشت بازی کوتاه، چهار طرح نمایشی برای اجرای تلویزیونی، چهار قصه برای نمایش روحوضی) ناشر دفترخاک، لندن ۱۹۹۱
هشت بعلاوۀ یک، (مجموعهٔ بازی‌های چاپ و اجرا شده در ایران از ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷)، ناشر نشر قطره، تهران ۱۳۸۶
هویت: مستعار، ناشر نامهٔ کانون نویسندگان، دفترنوزدهم، سوئد، استکهلم ۲۰۰۵
مجموعه شاهنامه فردوسی که شامل نقالی-نقش گویی وبرخوانی می‌باشد که توسط نشر موسیقی آوای باربد در ایران عرضه شده‌است
 
 
رمان
 
شب یک، شب دو، ناشر سازمان چاپ و پخش پنجاه و یک، تهران ۱۳۵۳
 
 
مجموعه‌داستان کوتاه
 
زیر دندان سگ، مجموعه‌داستان کوتاه، ناشر نامه‌های سیاه، تهران ۱۳۴۳
هفاایستوس، داستان مصور برای کودکان، ناشر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تهران ۱۳۵۰
دوازدهمی، مجموعهٔ داستان کوتاه، ناشر دفترخاک، لندن ۱۹۹۱
نبات سیاه، مجموعهٔ داستان کوتاه، ناشر دفترخاک، لندن ۱۹۹۲
غوررآپ غوررآپ، مجموعهٔ داستان کوتاه، نشرپامس، کُلن ۲۰۰۶
 
 
اشعار
 
خودرنگ، (گزینهٔ شعر) ناشر دفترخاک، لندن ۱۹۹۳
آوا درکاواک، (گزینهٔ شعر) ناشر دفترخاک، لندن ۱۹۹۳
یک پوست یک استخوان، (گزینهٔ شعرهای کوتاه) ناشر دفترخاک، لندن ۱۹۹۴
به تاریخ یکِ یکِ یک (و نامهٔ واصله) دو منظومهٔ نو، کتاب و سی دی با صدای شاعر) ناشر دفترخاک، لندن ۱۹۹۸
سلام به حیدربابا، (برگردان منظومهٔ معروف شهریار از ترکی به نظم فارسی) ناشر دفترخاک، لندن ۱۹۹۳
 
 
بازیگری
 
۱۳۵۳ - دایره مینا (بازیگر)
۱۳۴۴ - پستچی (بازیگر)
۱۳۵۲ - رومئو و ژانت، بازی نوشتهٔ ژان آنوی، بازسازی شده به صورت تآتر تلویزیونی، به کارگردانی اسماعیل شنگله
۱۳۵۴ - دو ضرب در دو مساوی بی‌نهایت (بازسازی متن تئاتری برای اجرای تلویزیونی) در تلویزیون ملی ایران، با بازیگری بهمن فرسی و پریوش قدسی، کارگردان فنی: محمود محمد یوسف
 
 
فیلمنامه
 
فیلمنامه تبلیغاتی (بیش از ۲۰ فیلمنامه دربارهٔ رهنمودهای بهداشتی و رفتار اجتماعی برای سازمان تبلیغاتی فاکوپا، تهران، ایران. متن آنها در دست نیست)